Spataders (varices)
Een spatader is een ader die verwijd is en daardoor duidelijk zichtbaar is op de huid, of voelbaar is onder de huid. Spataderen zijn meestal blauw doorschemerend en kronkelig, en zitten vooral aan de benen. Ze komen heel vaak voor en behoren tot de top tien van klachten waarvoor mensen naar een arts gaan. De medische naam voor spataderen is varices.
In ons lichaam komen 2 soorten van bloedvaten voor. Vooreerst heb je de slagaders die het bloed naar de verschillende organen en ledematen brengen en anderzijds heb je de aders die het bloed terug naar het hart brengen. De aders in je benen moeten het bloed tegen de zwaartekracht in terug naar je hart brengen. Om hiervoor te zorgen zitten er klepjes in deze bloedvaten zodat het bloed wel naar het hart toe kan maar in principe niet meer terug naar beneden. Soms kan het zijn dat deze klepjes niet meer goed werken en dit geeft aanleiding tot reflux of “veneuze insufficiëntie”. Hierdoor vloeit het bloed minder makkelijk terug naar het hart en raken de adertjes gestuwd, ze worden wijder, voller, kronkelig: zo ontstaan spataderen of klachten in de benen.
Wat zijn spataders?
Welke klachten geven spataders?
Of spataders klachten geven hangt af van de uitgebreidheid van de spataders of de veneuze insufficiëntie. Kleine fijne spatadertjes zijn meestal enkel ontsierend van aard. Naarmate ze echter groter worden of zijn kunnen volgende klachten optreden:
-
Zware en vermoeide benen, voornamelijk naar de avond toe
-
Nachtelijke krampen of rusteloze benen
-
Pijn of tintelingen in de benen
-
Vochtophoping rondom de enkels (oedeem)
Naarmate spataders langer bestaan kunnen ze ernstigere klachten of symptomen geven:
-
Aderontstekingen (flebitis)
-
ontstaan van wonden ter hoogte van het onderbeen (ulcus cruris)
-
Verkleuring en verlittekening van de huid (okerdermatitis, dermatosclerose en atrofie blanche)
Waar in het been zitten de aderen?
Het aderstelsel van de benen bestaat uit het oppervlakkige en het diepe systeem. Het oppervlakkige systeem bestaat uit zeer veel kleine aders die het been als een net omhullen. Ongeveer 10% tot 20% van het bloed uit de oppervlakkige aders verzamelt zich in de grote stamaders (de zogenaamde vena saphena magna (VSM) en de vena saphena parva (VSP)). Deze 2 stamaders monden uit in het diepe systeem, respectievelijk ter hoogte van de lies en ter hoogte van de knieholte. Het bloed wordt ook via verbindingsaderen van het oppervlakkige naar het dieper liggende systeem vervoerd (perforerende aderen). Dit diepe systeem verzorgt het grootste deel (90%) van de afvoer van het bloed vanuit de benen en is onzichtbaar ingebed in de beenspieren.
VSM
VSP
Behandeling
De behandeling van spataders hangt af van de grote en uitgebreidheid van de spataders. Wanneer spataders aanwezig zijn, doch geen klachten geven, kunnen best steunkousen gedragen worden om te vermijden dat er symptomen zouden ontstaan.
Kleine esthetisch storende spatadertjes kunnen verholpen worden door middel van wegspuiten (sclerotherapie) dan wel door weg laseren gebruik makend van de zogenaamde exolaser. Dergelijke behandeling gebeurt op de consultatie waarna u onmiddellijk naar huis kan.
Het verwijderen van grotere spataders gebeurt via dagziekenhuis. Hierbij worden de zichtbare spataders verwijderd via kleine fijne sneetjes, de zogenaamde Muller-flebectomies. Meestal is het ook noodzakelijk om ook de oorzaak te behandelen door de insufficiënte stamaders te behandelen. Hiervoor zijn er 2 mogelijke technieken:
-
Dicht laseren van de insuffiënte stamader
-
Verwijderen (stripping) van de insufficiënte stamader
